บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 5

บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 5

ว้นจันทร์ที่ 5 กันยายน 2559

เวลาเรียน 14.30 - 17.30 น.

เนื้อหาที่เรียน

  เรียนเรื่อง โครงการการให้ความรู้ผู้ปกครองในและต่างประเทศ

โครงการ การให้ความรู้แก่ผู้ปกครองในประเทศไทย

   โครงการ แม่สอนลูก

  - ดำเนินการโดยกรมการฝึกหัดครู กระทรวงศึกษาธิการ

  - จัดสำหรับเด็กที่ด้อยโอกาส โดยให้มารดาเป็นผู้สอนเองที่บ้าน

  - ใช้วิธีการแนะนำให้รู้จักใช้ทักษะ รู้จักคิดและเรียนรู้มโนทัศน์ด้านต่างๆ

  -ใช้รูปแบบการทดองสอนแม่เพื่อสอนลูกที่บ้าน โดยอาศัยรูปแบบโครงการการเยี่ยมบ้านของประเทศอิสราเอล

  - มารดามีความพอใจในกิจกรรม มีความรู้ความเข้าใจและสามารถส่งเสริมพัฒนาการด้านต่างๆเพิ่มขึ้น

  - เนื้อหากิจกรรมในโปรแกรมนี้ เป็นกิจกรรมปฏิสัมพันธ์ระหว่างแม่ลูก

  โครงการ แม่สอนลูก 

   ดำเนินการโดยศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจ.อุบลราชธานี เป็นโครงการทดลองหารูปแบบในการให้ความรู้แก่กลุ่มสตรีแม่บ้านในชุมชน ได้นำแนวทางของโปรแกรม Hippy Program ของประเทศอิสราเอลเน้นให้ผู้ปกครองมีความพร้อมก่อนส่งลูกเข้าเรียนแม่จะส่งเสริมเด็กด้านต่างๆ เช่น ภาษา การพัฒนากล้ามเนื้อ และสติปัญญา มีการบันทึกผลและการปฏิบัติรวมทั้งการเปลี่ยนแปลงของแม่และลูก โครงการ พัฒนาความคิดสร้างสรรค์ในเด็กไทย

        การพัฒนารูปแบบการให้ความรู้แก่พ่อแม่ผู้ปกครองในการอบรมเลี้ยงดูเด็กต่ำกว่า 3 ปี ผ่านโรงพยาบาลชุมชนและสถานีอนามัย

     เป็นโครงการภายใต้งานวิจัยของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข เกิดจากความต้องการให้ครอบครัวเป็นหลักของการพัฒนาเด็กในช่วงอายุต่ำกว่า 3 ปี ด้วยการให้พ่อแม่ ผู้ปกครองเป็นผู้เลี้ยงดูที่มีคุณภาพ โดยใช้รูปแบบการให้ความรู้แก่ผู้ปกครอง ประกอบด้วย 4 รูปแบบ คือ

      - วิธีกระบวนการเรียนรู้โดยการมีส่วนร่วม

      - วิธีการสนทนากลุ่ม

      - วิธีอภิปรายกลุ่ม

      - วิธีการบรรยาย  

โครงการ พัฒนาความคิดสร้างสรรค์ในเด็กไทย

   ดำเนินงานโดยสำนักสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต เป็นโครงการที่มุ่งเร่งพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ให้กับเด็กและเยาวชนไทย 

   -เพื่อให้พ่อแม่ผู้ปกครองสามารถนำไปปฏิบัติใช้ได้จริง ประกอบด้วย

   -แบบสังเกตความคิดสร้างสรรค์ในเด็กสำหรับพ่อแม่

   -คู่มือความรู้และการจัดกิจกรรมพัฒนาความคิดสร้างสรรค์

   -หลักสูตรการเลี้ยงลูกให้มีความคิดสร้างสรรค์

   -ซีดีการเรียนรู้ด้วยตนเองเรื่อง  “การเลี้ยงลูกให้มีความคิดสร้างสรรค์”

   -จัดอบรมพ่อแม่ผู้ปกครองเรื่อง  “การเลี้ยงลูกให้มีความคิดสร้างสรรค์”

โครงการรณรงค์ประชาสัมพันธ์เพื่อเสริมสร้างความเข็มแข็งของครอบครัว “บ้านล้อมรัก”

   ดำเนินการโดยสำนักงานคณะกรรมการการป้องกันและปราบปรามยา เสพติด ภายใต้คำขวัญ “พลังครอบครัวไทย ชนะภัยยาเสพติด” เพื่อสร้างความเข้าใจบทบาทของพ่อแม่ ผู้ปกครองในการดูแลเอาใจใส่บุตรหลาน เพื่อให้ปลอดภัยและห่างไกลจากยาเสพติด โดยมีวิธีการประชาสัมพันธ์โครงการผ่าน 4 ช่องทางคือ

     - ผ่านโทรทัศน์ในรูปแบบสารคดีและแทรกในรายการโทรทัศน์

     - ผ่านสื่อวิทยุในรูปแบบสารคดีสั้น สปอตประชาสัมพันธ์ กิจกรรม และสัมภาษณ์

     - สื่อสิ่งพิมพ์ ได้แก่ จดหมายข่าว โปสเตอร์ สติกเกอร์ เสื้อยืด เป็นต้น

     - กิจกรรมส่งเสริมความรู้และความสัมพันธ์ระหว่างสมาชิกในครอบครัว เช่น เกม กีฬา เป็นต้น

โครงการหนังสือเล่มแรก (Bookstart Thailand)

    โครงการหนังสือเล่มแรก เริ่มต้นขึ้นในปี 2546 โดยการริเริ่มของมูลนิธิหนังสือเพื่อเด็ก ซึ่งในปีนั้นรัฐบาลโดยกระทรวงศึกษาธิการประกาศให้เป็นปีแห่งการอ่านส่วนภาคเอกชนโดยสมาคมผู้จัดพิมพ์และผู้จำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทยได้เริ่มดำเนินโครงการ “รวมพลัง รักการอ่าน” ขึ้นในปีนี้เช่นเดียวกัน  โดยมีเป้าหมายที่จะให้พ่อแม่ลูกมีความสุขร่วมกันในโลกของหนังสือสร้างพื้นฐานการอ่านและสานสัมพันธ์ในครอบครัวส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตด้วยนิสัยรัก โดยการจัดทำถุงบุ๊คสตาร์ท (book start) ติดตามประเมินผลครอบครัวในโครงการ

โครงการพัฒนาเด็กโดยครอบครัว

    เป็นการดำเนินงานร่วมกันของกรมการพัฒนาชุมชนกรมการศึกษานอกโรงเรียนกรมอนามัย สำนักงานปรัดกระทรวงสาธารณสุขและอีกหลายหน่วยงานวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและเพิ่มพูนความรู้ให้พ่อแม่ สมาชิกในครอบครัว เยาวชนในท้องถิ่นที่เกี่ยวข้องกับการอบรมเลี้ยงดูเด็กให้เจริญเติบโต มีพัฒนาการตามวัยต่อเนื่องสอดคล้องกับวิถีชีวิตครอบครัวและสังคมของเด็ก 

    โครงการพัฒนาเด็กโดยครอบครัวดำเนินงานโดยกองสูตินารีเวชกรรม พร.พระมงกุฎเกล้า ได้เปิดบริการให้เตรียมความพร้อมแก่คู่สมรสที่กำลังเตรียมใช้ชีวิตคู่ ให้มีความรู้ ความเข้าใจในเรื่องต่างๆ ใช้ชื่อสถานบริการนี้ว่า “คลินิกให้คำปรึกษาก่อนสมรส” ดำเนินงานโดย พ.อ. นพ.วิวัฒน์ ศุภดิษฐ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อต้องการสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นในสังคมไทย โดยจะให้การรักษาดูแลสุขภาพร่างกายให้แก่คู่สมรสระหว่างตั้งครรภ์ ทำคลอด และหลังคลอดจะให้คำแนะนำวิธีการเลี้ยงดูและการดูแลทารกด้วยนมแม่ 

โครงการ การให้ความรู้แก่ผู้ปกครองในต่างประเทศ ยกตัวอย่าง เช่น

  โครงการ การให้ความรู้พ่อแม่ผู้ปกครองในประเทศอิสราเอล

   ประเทศอิสราเอลถือเป็นประเทศที่ให้ความสำคัญกับการศึกษาค่อนข้างสูง เพราะถือว่าการศึกษาคือการพัฒนามนุษย์ให้มีคุณภาพดังนั้นจึงมีการจัดการศึกษาให้แก่เด็กอายุ 3-4 ปี โดยรัฐบาลเป็นผู้สนับสนุนงบประมาณ งานการศึกษาเด็กโดยพ่อแม่ผู้ปกครองถือเป็นส่วนหนึ่งของระบบการจัดการศึกษาของอิสราเอลตั้งแต่ระดับอนุบาล การทำงานระหว่างบ้านกับโรงเรียนและชุมชนจึงพบได้ในทุกโรงเรียน ซึ่งถือเป็นงานปกติที่ทุกคนต้องปฏิบัติตามหน้าที่ 

 โครงการศูนย์ส่งเสริมประสบการณ์เด็กปฐมวัยที่เรียกว่า ALEH  (Early Childhood Enrichment Center)

   ศูนย์ ALEH จะมีกิจกรรมช่วยพ่อแม่ผู้ปกครอง ดังนี้

      - สอนแม่ที่อายุยังน้อยให้รู้จักใช่สื่อ-อุปกรณ์ (ของเล่น) เกมการเล่นเพื่อพัฒนาเด็ก และถ้าเด็กมีปัญหาทางด้านพัฒนาการด้านร่างกายและสติปัญญาก็จะเสนอแนะให้รู้จักกับนักสังคมสงเคราะห์เพื่อรับฟังคำแนะนำ

      - จัดกิจกรรมสอนให้แม่ทำของเล่นให้ลูกหรือคิดสร้างเกมการเล่นกับลูก

              - ประสานงานกับคลินิกครอบครัวแม่และเด็ก จัดกิจกรรมเสนอแนะให้แม่ที่ไม่เคยมีเวลาว่างไปร่วมในศูนย์ ALEH เพื่อจัดกิจกรรมในข้อขั้นต้น

         โครงการเสนอแนะให้แม่สอนลูก เลี้ยงลูกอย่างไรให้ถูกวิธี

               อาจเรียกโครงการนี้ว่าเป็นการจัดการศึกษานอกระบบแก่พ่อแม่ก็ว่าได้ โดยโครงการนี้ชื่อ HATAF โปรแกรม เป็นโครงการที่ร่วมมือกันทำระหว่างมหาวิทยาลัยเยรูซาเล็มกับกระทรวงศึกษาธิการ เป็นโครงการที่จัดรูปแบบการสอนพ่อแม่ที่มีลูกอายุ 1-3ปี ซึ่งกิจกรรมที่สอนพ่อแม่ผู้ปกครองก็คือ ให้พ่อแม่ได้พัฒนาทักษะการพูด-คุยกับลูก ได้เรียนรู้พัฒนาการทั้งทางด้านสติปัญญา อารมณ์และสังคม  สอนให้พ่อแม่จัดบรรยากาศสิ่งแวดล้อมให้ลูกอย่างง่ายๆ รู้จักใช้วัวดุในครัวเรือนและท้องถิ่นเป็นสื่อ –อุปกรณ์ และสอนให้รู้จักจัดกิจกรรมการเล่นกับลูกที่มีอายุ 1-3 ปี

       โครงการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์สำหรับผู้ปกครองและเด็ก

            จัดขึ้นสำหรับเด็ก 4-6 ปี พร้อมด้วยพ่อแม่ ผู้ปกครอง วัตถุประสงค์เพื่อ ส่งเสริมให้พ่อแม่ผู้ปกครองใช้เวลาว่างร่วมกับลูก ในการสนับสนุนความคิดสร้างสรรค์ และสนุกกับกิจกรรม-ผลงานที่ลูกสร้างขึ้น

        โครงการให้ความรู้ผู้ปกครองในประเทศสหรัฐอเมริกา

          การจัดทำหลักสูตรการให้ความรู้ผู้ปกครองไว้เป็นส่วนหนึ่งของการจัดการศึกษาระดับประถมศึกษา และมัธยมศึกษาของทุกรัฐ โดยมีวัตถุประสงค์ ดังนี้

            - เพื่อให้เข้าใจพัฒนาการของเด็กแต่ละวัย รวมทั้งลักษณะของชีวิตครอบครัว

            - ได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นเกี่ยวกับลักษณะและพฤติกรรมของเด็ก

            - ได้อภิปรายเกี่ยวกับขนบธรรมเนียมและประเพณีที่มีต่อชีวิตครอบครัว

            - เพื่อให้เข้าใจลักษณะและจุดมุ่งหมายของการจัดการศึกษา

        โครงการศูนย์ข้อมูลพ่อแม่

           มีการจัดตั้ง ศูนย์ข้อมูลพ่อแม่ ขึ้นในทุกรัฐ โดยการดำเนินงานนั้นให้ผ่านไปยังองค์กรเอกชนสาธารณประโยชน์ 

          - ให้เข้าใจเรื่องความต้องการทางการศึกษาของเด็ก

          - ให้สนับสนุนในการช่วยเหลือในการเรียนของเด็กจนประสบความสำเร็จ

          - สามารถที่จะติดต่อสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพระหว่างครู ผู้บริหารและนักเรียน

          - ให้มีส่วนร่วมในการออกแบบรับความช่วยเหลือสำหรับนักเรียนที่ไม่ได้มาโรงเรียน เช่น การให้บริการเอกสารในเรื่องต่างๆ

         โครงการ เฮดสตาร์ท (Head Start) 

             เป็นโครงการระดับชาติที่ให้บริการด้านพัฒนาการแก่เด็กอายุ 3-5 ปี ที่พ่อแม่มีรายได้น้อย และบริการด้านสังคมแก่ครอบครัวของเด็กเหล่านั้น การบริการเฉพาะสำหรับเด็กเน้นเรื่องการศึกษา พัฒนาการด้านอารมณ์ สังคม สุขภาพกาย จิตใจและโภชนาการ พื้นฐานสำคัญของโครงการนี้คือ การมีส่วนร่วมของพ่อแม่และชุมชน

        โครงการ เพลย์เซ็นเตอร์

            เป็นโครงการที่กล่าวได้ว่า พ่อแม่ไปมีส่วนร่วมด้วยทั้งหมด นับตั้งแต่การจัดตั้ง การบริหาร การดำเนินงาน โดยมีการควบคุมมาตรฐานที่รัฐบาลรับรองและมาสมารถจัดบริการให้แก่เด็กเล็กได้ประมาณหนึ่งในสามของเด็กปฐมวัยทั้งหมดของประเทศ ปรัชญาในการทำงานคือ “พ่อแม่คือครูคนแรกและเป็นครูที่ดีที่สุดของลูก”

        โครงการ บุ๊คสตาร์ทในประเทศอังกฤษ (Bookstart UK)

             โครงการ บุ๊คสตาร์ท หรือเรียกว่า “หนังสือเล่มแรก” ก่อตั้งขึ้นเป็นครั้งแรกในประเทศอังกฤษ

 นับเป็นโครงการแรกของโลกที่ว่าด้วยหนังสือสำหรับเด็กทารก โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้เด็กทารกในอังกฤษทุกคนได้รับโอกาสและสนับสนุนให้พัฒนาความรู้สึกรักหนังสือและการอ่านไปตลอดชีวิต ด้วยการจัดสรรให้เด็กทารกทุกคนได้รับ “ถุงบุ๊คสตาร์ท”

“ถุงบุ๊คสตาร์ท”

ภายในถุงประกอบด้วย

     -หนังสือที่ได้รับการคัดสรรแล้ว 2 เล่ม

     -หนังสือแนะนำพ่อแม่ด้วยภาพเกี่ยวกับการเลี้ยงดูเด็กและโยงไปถึงการเลี้ยงดูด้วยหนังสือ

     -ของชำร่วยสำหรับเด็ก เช่น ผ้ารองจานฯลฯ

     -แผนที่แนะนำห้องสมุดแถวละแวกบ้าน

     -บัตรสมาชิกห้องสมุดสำหรับเด็ก

     -รายชื่อหนังสือสำหรับเด็ก

     -รายชื่อศูนย์สนับสนุนคุณแม่เลี้ยงลูก

-----------------------------------------------------------------------

คำถามท้ายบท

1.ในการดำเนินโครงการให้ความรู้แก่พ่อแม่ผู้ปกครองทั้งในและต่างประเทศมีเป้าหมายร่วม

กันอย่างไร

    บ้าน โรงเรียน ชุมชน และสังคมจากภาครัฐและเอกชน มีส่วนร่วมในการพัฒนาเด็ก เป็นการส่งเสริม

   และพัฒนาคุณภาพการศึกษาเด็กปฐมวัยให้ไปในทิศทางเดียวกัน

2.นักศึกษามีแนวคิดอย่างไรที่จะสนับสนุนให้โครงการการให้ความรู้ผู้ปกครองประสบผล

สำเร็จอย่างเป็นรูปธรรม จงอธิบาย

   การนำความรู้ประสบการณ์ของแต่ละโครงการที่ทดลองแล้วได้ผลตอบรับที่ดีหรือประสบผลสำเร็จ มา

ประยุกต์ใช้ในการให้ความรู้ผู้ปกครองหรือการทำงานในอนาคต ซึ่งสามารถนำมาใช้กับคนในครอบครัว

ของเราได้ การจะทำให้โครงการประสบความสำเร็จอย่างแท้จริงจะต้อง ต้องสังเกตว่าเด็กมีความพร้อม

ต่างๆ มีพัฒนาการที่เหมาะสม เมื่อมีการนำโครงการต่างๆ ไปให้ความรู้ผู้ปกครอง แล้วเด็กมีพัฒนาการดี

ขึ้น แสดงว่าโครงการน้ันประสบผลสำเร็จ

3.ในฐานะที่นักศึกษาจะเป็นผู้ที่ให้ความรู้แก่พ่อแม่ผู้ปกครองเด็กปฐมวัยในอนาคต จงยก

ตัวอย่างขององค์ความรู้หรือเรื่องที่ต้องการจะถ่ายทอดให้กับพ่อแม่ผู้ปกครองเพื่อใช้ในการ

เลี้ยงดูเด็ก มา 5 เรื่อง พร้อมอธิบายและยกตัวอย่างประกอบ

   1.สุขอนามัย ให้ความรู้เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพร่างกายให้สะอาด ปัจจัยที่มีผลต่อการเจริญเติบโตของร่างกาย เช่น การดูแลร่างกายอย่างถูกวิธี

   2.การพัฒนาการเรียนรู้ ส่งเสริม และสนับสนุนให้เด็กได้ลงมือทำด้วยตนเอง ส่งเสริมให้เด็กรักการอ่าน เช่น การให้เด็กได้ทำกิจกรรมที่หลากหลายและให้เด็กได้ลงมือทำด้วยตนเอง

   3.การมีส่วนร่วม ผู้ปกครองจะต้องให้ความร่วมมือกับทางโรงเรียน เมื่อมีกิจกรรมต่างๆ เช่น ผู้ปกครองมาร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการมอบรางวัลเด็กดี

   4.การอบรมเลี้ยงดู ให้ความรู้เกี่ยวกับ การอบรม บ่มนิสัยให้กับเด็กในทางที่ถูกต้อง เหมาะสม เช่น เป็นตัวเองให้เด็กดู และสอนให้เด็กรู้ว่า เมื่อทำแล้วจะเป็นที่รักของผู้อื่น

   5.การสื่อสาร ให้ความรู้เกี่ยวกับการสื่อสารพูดคุยกับเด็ก มีปฏิสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน เปิดอกคุยกับลูก เช่นการพูดคุยกับเด็กขณะทำกิจกรรมว่าเขาทำอะไรอยู่ ชวนพูดคุยเพื่อที่เขาจะได้มีเพื่อน

4.การให้ความรู้ผู้ปกครองสามารถส่งผลต่อพฤติกรรมเด็กหรือไม่อย่างไร จงอธิบาย

   การให้ความร่วมมือของผู้ปกครองสามารถส่งต่อพฤติกรรมเด็กได้ เพราะ ผู้ปกครองเป็นผู้ใกล้ชิดเด็ก 

อยู่ร่วมกันกับเด็ก มีการพูดคุยกัน โดยส่วนใหญ่เด็กจึงได้แบบอย่างมาจากผู้ปกครอง ผู้ปกครองจึงมี

ส่วนที่จะส่งผลต่อพฤติกรรมของเด็ก

5.นักศึกษาจะมีวิธีในการติดตามผลการให้ความรู้ผู้ปกครองอย่างไร จงอธิบายการนำไป

ประยุกต์ใช้

   สามารถติดตามผลได้จากการสอบถามกับผู้ปกครองโดยตรง หรือจากการจดบันทึกพฤติกรรมต่างๆ ว่าเด็กมีการเปลี่ยนแปลง หรือมีพฤติกรรมที่ดีขึ้นหรือไม่ ควรมีการปรับปรุงแก้ไขอย่างไรให้เหมาะสม

****************************************************************

การประยุกต์ใช้
   นำความรู้ที่ได้จากการให้การศึกษาผู้ปกครองไปใช้ในการให้ความรู้ผู้ปกครองทั้งในและต่างประเทศได้อย่างถูกต้อง เหมาะสม และยังสามารถนำโครงการต่างๆมาปรับ ประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอนได้อย่างหลากหลาย

การประเมินผล

 ประเมินตนเอง
   เข้าเรียนตรงเวลา แต่งกายเรียบร้อย ตั้งใจเรียน จดบันทึกเนื้อหาสาระที่สำคัญ และให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรมต่างๆ

 ประเมินเพื่อน
   เพื่อนๆตั้งใจเรียน ไม่พูดคุยเสียงดัง ช่วยกันตอบคำถาม และให้ความร่วมมือในการเรียนเป็นอย่างดี

 ประเมินอาจารย์
   อาจารย์ใจดี เป็นกันเอง อธิบายเนื้อหาสาระเข้าใจง่าย และมีการยกตัวอย่างประกอบการเรียนการสอนอย่างสม่ำเสมอ